HISTORIA
Akcja Katolicka w okresie międzywojennym działała w czterech pionach organizacyjnych. Była A. K. mężczyzn, kobiet, młodzieży żeńskiej i męskiej pod ogólnopolskim zarządem, na czele którego stał prezes A. K. – była to osoba świecka podobnie jak obecnie. Był również ogólnokrajowy asystent kościelny A. K. w osobie księdza biskupa, a w poszczególnych diecezjach odpowiedniki tych struktur.
Akcja Katolicka zarówno przed wojną jak i dzisiaj jest przede wszystkim skierowana na ludzi świeckich. Jest to ruch ludzi wierzących i dla ludzi wierzących, świeckich. Kapłani w A. K. pełnią rolę tzw. asystentów kościelnych, którzy o wiele lepiej znają tematykę spraw duchowych, stoją na straży ewentualnych nadużyć moralnych czy herezji teologicznych w tym, co świeccy robią w Kościele. Cała zatem działalność A. K. opiera się na ludziach świeckich.
Druga wojna światowa, a po jej zakończeniu anektowanie Polski w krąg wpływów komunistycznych, uniemożliwiło dalsze funkcjonowanie Akcji Katolickiej. Przerwa ta trwała prawie pół wieku.
Impuls do reaktywowania organizacji w Polsce dał Papież – Polak, po upadku rządów komunistów, podczas wizyty biskupów polskich w Watykanie w 1993 roku.
Jan Paweł II w trosce o duchowy rozwój swoich rodaków zapragnął ujrzeć w Akcji Katolickiej „widzialny znak bijącej godziny laikatu”.
Pierwsze struktury (diecezjalne instytuty i parafialne oddziały A. K.) reaktywowanego stowarzyszenia zaczęły powstawać w Polsce już w 1996 r. Dwa lata później dokonano wyboru statutowych władz krajowych stowarzyszenia w Częstochowie, podczas spotkania delegatów instytutów diecezjalnych w dniach 20-21 listopada w wigilię święta Chrystusa Króla Wszechświata. Wybrano 9- osobowy Zarząd. Prymas Polski, kardynał Józef Glemp desygnował z pośród trzech kandydatów na prezesa stowarzyszenia Panią mgr Halinę Szydełko z diecezji rzeszowskiej. Krajowym asystentem kościelnym A. K. został ks. bp Piotr Jarecki.
CELE I ZADANIA
Ogólnie można powiedzieć, że Akcja Katolicka będąc strukturą religijną stawia sobie jako główny cel odnowienie wszystkiego w Jezusie Chrystusie. Mówiąc prościej A. K. dąży do tego, aby wszystkie sfery życia były przepojone Ewangelią.
Obserwuje się, zwłaszcza obecnie, wielki rozdźwięk, jaki istnieje między wyznawaną wiarą a stylem życia, kulturą i cywilizacją. Tu i ówdzie pojawiają się nawet pesymistyczne teorie, że chrześcijaństwo wyczerpało już swe siły życiowe. Zaprzecza konsekwentnie tym „proroctwom” stanowczy głos (poparty czynami) świadka prawdy – Jana Pawła II, który niesie nadzieję i z naciskiem mówi: „Na progu trzeciego Tysiąclecia Odkupienia, Bóg przygotowuje wielką wiosnę chrześcijaństwa, której początek można już dostrzec”. Jednymi z tych, którzy przyczynią się do wybuchu tej wiosny chrześcijaństwa będzie i już jest Akcja Katolicka jako jedna z form tzw. nowej ewangelizacji.
Nowa ewangelizacja prowadzona w ramach Akcji Katolickiej posiada dwa wymiary; wewnętrzny i zewnętrzny.
Nowa ewangelizacja w wymiarze wewnętrznym dotyczy przede wszystkim ludzi ochrzczonych, członków Kościoła. Można powiedzieć, że jest uświadomieniem im, że nie tylko do Kościoła należą, ale że stanowią Kościół. Muszą zdać sobie sprawę z tego, czym jest Kościół Rzymskokatolicki, do którego należą.
Kiedy w języku potocznym mówimy Kościół, to większość ludzi uważa że jest to Papież, Biskupi i Kapłani. Oczywiście jest to prawda, to jest Kościół – hierarchia, ale to jest tylko jeden element Kościoła.
Akcja Katolicka ma sprawić dokonanie pewnej przebudowy mentalnej i duchowej wśród katolików świeckich. Sobór Watykański II mówiąc o Kościele Świętym bardzo dokładnie wyjaśnia, na czym polegają obowiązki i jakie są prawa duchownych członków Kościoła i na czym polegają obowiązki i jakie mają prawa świeccy członkowie Kościoła – stanowiący drugi element całości Kościoła. Świeccy członkowie Kościoła muszą zdać sobie sprawę, że są też odpowiedzialni za Kościół, do którego należą. Wynika stąd konieczność ponownego, głębszego poznania Kościoła, pokochania go, czynnego w nim uczestnictwa i brania zań odpowiedzialności.
Można oczekiwać, że ta przemiana katolików świeckich, dokonywać się będzie głównie na drodze nawiązywania bardzo osobistego kontaktu z Chrystusem, życia modlitwą i sakramentami i pracą nad swoim wnętrzem. Już sam fakt bycia chrześcijaninem obliguje do doskonałości chrześcijańskiej, do świętości. Ta dążność do doskonałości chrześcijańskiej wypływa z przyjętych przez człowieka sakramentów chrztu, bierzmowania i eucharystii. A zatem jedność z Bogiem jest podstawowym i niewzruszalnym fundamentem Akcji Katolickiej. Jej członkowie pracują nad głęboką formacją religijną, duchową i moralną, która wymaga stałego i trudnego osobistego zaangażowania, można powiedzieć osobistej gorliwości. Jest to charakterystyczny element zadaniowy A. K.; stworzenie środowiska katolików świeckich do realizacji ich powołania do świętości.
Drugim bardzo oryginalnym punktem zadaniowym dla A. K. w Polsce i na świecie jest powołanie świeckich członków Kościoła do apostolstwa. Jest to sprawa dotycząca głoszenia Ewangelii drugiemu człowiekowi. W dzieło nowej ewangelizacji zgodnie z nauką II Soboru Watykańskiego oprócz duchownych – włączeni są ludzie świeccy. Nie jest to zadanie tak zupełnie nowe dla chrześcijan świeckich, albowiem od początku istnienia Kościoła Świętego znana jest współpraca świeckich z członkami hierarchii Kościoła.
Tak więc dobrze zorganizowana i systematyczna współpraca świeckich członków Kościoła w apostolstwie hierarchicznym należy niejako do tradycji Kościoła. Już św. Pawłowi pomagali w apostolskiej posłudze świeccy: Lidia, Filemon, Akwilla itd. .
Zadaniem A. K. jest uświadomienie każdemu człowiekowi wierzącemu, że nie może być tylko biernym obserwatorem, ale ma brać czynny udział w życiu Kościoła. Dzisiaj nie wystarczy powiedzieć – jestem katolikiem. Pan Jezus w Ewangelii mówił, że poznają cię po owocach. Katolikiem jest się zatem wtedy, kiedy żyje się codziennie wg ewangelicznych prawd wiary, których uczył Pan Jezus i kiedy przekazuje się Słowo Boże innym ludziom, którzy go nie znają.
Czy musimy uczyć się chrześcijaństwa?
Wielu z nas sądzi, że nie, bo znamy naszą wiarę i żyjemy w kraju katolickim. Ale czy na pewno? Może to tylko wiara niedzielna, oparta na tradycji i przyzwyczajeniu, pozbawiona głębi i autentyzmu. Tymczasem chrześcijaństwo stawia nas wobec wyboru. Albo przyjmujemy je do końca, albo zostajemy poza nim. Nie można bowiem być chrześcijaninem tylko trochę, do pewnego stopnia, a później zaczyna się już krytyka i poprawianie Pana Boga.
Katolik jest to człowiek z zasadami i charakterem nie poddający się wpływom „koniunkturalizmu dziejowego” jak mówi ks. abp Stanisław Nowak. Żadna sytuacja nie może tych zasad zmienić, nawet wtedy gdy okazałyby się bardzo trudne, wymagające. Katolik to człowiek bez najmniejszych skłonności do relatywizmu (postępowania jakie jest dla niego w danej chwili wygodne i korzystne).
Prawda Ewangeliczna musi przeniknąć całe życie człowieka wierzącego bez stawiania warunków Panu Bogu. Tego właśnie uczą się członkowie A. K. i to chcą nieść światu. Uczą się nowych dróg ewangelizacji, nowych form przekazu, dostosowanych do dzisiejszego świata. Ale najważniejszą rzeczą pozostają nie formy ewangelizacji ale głębokie i prawdziwe treści w nich zawarte. Współczesny świat mniej potrzebuje nauczycieli lecz autentycznych świadków wiary. Członkowie A. K. mają świadczyć własnym życiem, niosąc Chrystusa innym ludziom. Zadaniem ich jest budowanie cywilizacji miłości, wzbudzanie w sobie gorliwości apostolskiej, życie duchem prawdy bo tylko ona czyni człowieka prawdziwie wolnym. Akcja Katolicka uznaje i wyznaje autentyzm wiary (życie wiarą w każdej chwili życia i apostolska misja wypełniana z radością). Głosząc dobrą nowinę nie można być smutnym, zrozpaczonym, wątpiącym, ponieważ Pan Bóg nie pozostawia nas samymi. Chrystus powiedział: „Ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata.”.
Akcja Katolicka jest szkołą miłości, jedności, siły i pokory.
Zadania A. K. w wymiarze zewnętrznym przejawiają się w szeroko rozumianym i realizowanym społecznym wymiarze wiary i społecznym obywatelstwie Kościoła. Wiara ma moc nie tylko zmiany serca człowieka, ma również moc zmiany cywilizacji i kultury. „Kościół posłany jest by ewangelizować człowieka, a także by ewangelizować cywilizację i kulturę” – mówi ks. bp Piotr Jarecki. Akcja Katolicka ma być kuźnią świeckich ewangelizatorów kultury, rodziny, społeczności, gospodarki, polityki itd.
W świecie współczesnym bardzo często ma miejsce praktyka zastępowania etyki, nadrzędnych wartości i miłości bliźniego – techniką i wskaźnikami ekonomicznymi.
O ile świat może pochwalić się wyrafinowanymi formami w dziedzinie rozwiązań technicznych, o tyle ma powody wstydzić się nierzadko „barbarzyństwa” w dziedzinie moralności. Coraz powszechniejszy brak wrażliwości moralnej we współczesnym świecie sprawia, że człowiek jest okaleczony duchowo i nie widzi wyraźnej granicy między dobrem a złem. Człowiek często traktuje drugiego człowieka jak przedmiot, odmawia mu godności ludzkiej, zabija, manipuluje, wyzyskuje, wyszydza, szkaluje, popycha w otchłań uzależnień.
Troska o zdrowie moralne człowieka zaczyna się w rodzinie.
Tempo współczesnego życia, pogoń za pieniądzem, dobrami materialnymi, karierą i sukcesem, są częstą przeszkodą w prawidłowych relacjach między rodzicami i dziećmi. Wiele rodzin umie już tylko zabezpieczyć materialne podstawy egzystencji, a zupełnie utraciły wspólnotę dialogu i miłości z własnymi dziećmi. Wiele jest w tej dziedzinie wyzwań, które A. K. pragnie podjąć by uzdrawiać polskie rodziny.
Akcja Katolicka ma za zadanie promować człowieka i budować podmiotowość społeczeństwa również w sferze kultury, ponieważ przez kulturę człowiek najpełniej się kształtuje i wyraża. Ewangelizacja kultury to wyposażenie jej w głębię duchową, która potrafi zaspokoić pragnienia duszy i serca człowieka.
W działalności społecznej Akcji Katolickiej interesująca jest jej relacja do polityki. Polityka w szlachetnym znaczeniu jest społeczną formą realizacji przykazania miłości bliźniego. Niestety obecnie np. sprawowanie władzy rozumiane jest jako sprawowanie urzędu, a nie jako służenie innym i gwarantowanie ich praw ludzkich. Akcja Katolicka chce odhumanizowaną politykę osadzić na usługach człowieka, która będzie badała jego potrzeby i je zaspokajała.
A. K. nie jest żadną partią polityczną. Jest apolityczna i nie przyjmuje opcji zaangażowania politycznego w znaczeniu uczestniczenia we władzy politycznej, w zakładaniu partii politycznych czy też wchodzenia w sojusze z nimi. Jeśli członkowie A. K. posiadają odpowiednie przygotowanie – zachęcani są do aktywności w prowadzeniu działalności politycznej, ale nie są traktowani jako urzędowi przedstawiciele stowarzyszenia w polityce. Działają na własną odpowiedzialność i z własnej inicjatywy jako obywatele i katolicy. Stowarzyszenie nie daje im mandatu do tej działalności. Członkowie A. K. mogą wchodzić w skład partii politycznych, których program i praktyka polityczna nie są w sprzeczności z zasadami wiary i moralności chrześcijańskiej.
Akcja Katolicka jako stowarzyszenie katolików świeckich – realizuje misyjny mandat Kościoła, posłana jest zatem do wszystkich ludzi, ale nie w oparciu o doczesne programy partyjne lecz nieprzemijające wartości wypływające z wiary i miłości do Jezusa Chrystusa.
Uczestnicy I Krajowej Pielgrzymki A. K. na Jasną Górę (1996 r.) w Akcie Zawierzenia Akcji Katolickiej Matce Bożej modlili się m. in. tak:
„Pomóż nam Matko tak pracować w Akcji Katolickiej, by Chrystus stał się:
dla niewierzących – światłem,
dla grzesznych – nawróceniem,
dla zagubionych – drogą,
dla poszukujących – prawdą i życiem,
dla dobrych – umocnieniem.
Akcja Katolicka obchodzi swoje święto patronalne w Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata, przypadającą w ostatnią niedzielę roku kościelnego.
opracowała Krystyna Domańska
Kronika
Akcja Katolicka wzięła udział w zlocie diecezjalnym, który miał miejsce w Surhowie i Żułowie. W Surhowie członkowie Akcji Katolickiej wzięli udział w uroczystej Mszy św. sprawowanej przez ks. Piotra Szczura – diecezjalnego asystenta Akcji Katolickiej, ks. dziekana Henryka Kapicy, ks. wicedziekana Wiesława Szewczuka i ks. Janusza Zania. Homilię wygłosił diecezjalny asystent, zaś ks. dziekan skierował apel do zebranych, by stali się apostołami dla ludzi z którymi się stykają. W Żułowie modlono się w celi Sługi Bożego Kardynała Stefana Wyszyńskiego, zwiedzano Warsztaty Terapii Zajęciowej i wysłuchano konferencji o Eucharystii w pierwotnym Kosciele, kórą wygłosił ks. dr Piotr. Na zakończenie Akcja Katolicka z Surchowa przygotowała poczęstunek przy grillu.
Podczas spotkania Akcji Katolickiej w Żułowie nominację z rąk Diecezjalnego Asystenta Akcji Katolickiej na Prezesa Akcji Katolickiej przy Parafii Św. Franciszka Ksawerego w Krasnymstawie otrzymała Pani Krystyna Domańska. Dwie osoby złożyły ślubowanie: Elzbieya Matysek i Krystyna Pidek i w ten sposób stały się pełnoprawnymi członkiniami stowarzyszenia. I tak Akcja Katolicka w naszej parafii liczy 12 osób.
Spotkania wspólnoty odbywają się w pierwszą i drugą środę miesiąca po Mszy św. wieczorowej o godz. 17.00
Prezes Akcji Katolickiej przy Parafii Św. Franciszka Ksawerego
Krystyna Domańska