Ogród – Marzenie Św. Franciszka Ksawerego
Św. Franciszek Ksawery
Nie dla nagrody kocham Cię, mój Panie!
Lecz tak, jak Ty mnie ukochałeś, Boże,
chce Ciebie serce kochać, ile może!
Tyś Król mój, Bóg mój, jedyna ostoja!
Innej pobudki nie zna miłość moja
Św. Franciszek Ksawery
Franciszek Ksawery urodził się 7 kwietnia 1506 r. na zamku Xavier w Hiszpanii w pobożnej rodzinie, wysoko postawionej pod względem społecznym. Jego ojciec był doktorem uniwersytetu bolońskiego i prezydentem Rady Królewskiej Navarry. Matka pochodziła także z arystokratycznej, zamożnej rodziny. Św. Franciszek podjął studia teologiczne w Paryżu, a po ich ukończeniu wykładał w College Domans-Beauvais, gdzie poznał bł. Piotra Favre , a potem św. Ignacego Loyolę. Razem stworzyli zakonną rodzinę zwaną Towarzystwo Jezusowe, czyli późniejszych jezuitów. Pragnęli być pomocą dla Kościoła, który zmagał się z herezją luterańską. Śluby zakonne złożyli 15 sierpnia 1534 roku na Montmartre w kaplicy Męczenników. Św. Franciszek otrzymał święcenia kapłańskie 24 czerwca 1537 roku w Rzymie. Wcześniej zdobył teologiczne przygotowanie na Sorbonie. Dnia 27 września 1540 roku papież Paweł III specjalną bullą zatwierdził regułę Towarzystwa Jezusowego. Na prośbę Jana III króla Portugalii, który zarządzał koloniami w Azji oraz na prośbę papieża, Św. Franciszek udał się na misje wraz z kilkoma towarzyszami do Indii. Najpierw podjął podróż do Lizbony, stolicy Portugalii i 7 kwietnia 1541 roku, zaopatrzony w królewskie pełnomocnictwa oraz mandat legata papieskiego, wyruszył żaglowcem dookoła Afryki na misje do Indii. Płynęli 13 miesięcy narażeni na wielkie niebezpieczeństwa. Trudy podróży i zabójczy klimat omal go nie zabiły. Uzdrowienie z choroby uważał za wielki cud. 6 maja 1542 roku statek przybył do miasta Goa w Indiach, centrum portugalskiej kolonii. Szybko nauczył się miejscowego języka i rozpoczął pracę misyjną głosząc Ewangelię i chrzcząc tysiące hindusów. W 1547 roku Św. Franciszek popłynął do Japonii i tam zakładał pierwsze gminy chrześcijańskie. Przebywając w Japonii zrozumiał, że aby zdobyć dla Chrystusa Azję potrzeba pozyskać Chiny, które były wówczas wiodącą cywilizacją kontynentu. Dopłynął okrętem posła wice-króla Indii do Malakki w pobliże granic chińskich. Niestety właściciel statku odmówił dalszej podróży, przelękniony wiadomością, że może być aresztowany. Franciszek wynajął dżonkę i dopłynął nią aż do wyspy Sancian, w pobliżu Chin. Żaden jednak statek nie chciał płynąć dalej. Chiny były państwem zamkniętym przed obcymi. Zdarzało się, że przekraczający granicę byli uważani za szpiegów, co groziło karą śmierci. Św. Franciszek wyczerpany pracą misyjną, podróżami, zabójczym klimatem zachorował na owej wyspie Sancian i w nocy z 2 na 3 grudnia 1552 roku oddał Bogu ducha. Miał wówczas tylko 46 lat. Ciało jego nie rozsypało się w proch, ale zmumifikowane zostało przez jezuitów zabrane do miasta Goa, gdzie spoczywa w tamtejszej świątyni. W roku śmierci Św. Franciszka narodził się jezuita Matteo Ricci, który dotarł do cesarza Chin i przeprowadził wraz z towarzyszami skuteczną chrystianizację wielu rzesz chińczyków, której owoce trwają do dziś. Razem z Matteo działali tam trzej jezuiccy misjonarze z Polski. Św. Franciszek został beatyfikowany przez papieża Pawła V w 1619 roku, a w 1622 r., został kanonizowany przez Grzegorza XV wraz z Ignacym Loyolą, Filipem Nereuszem, Teresą z Avila i Izydorem Oraczem. W roku 1927 papież Pius XI ogłosił Św. Franciszka i Św. Teresę od Dzieciątka Jezus głównymi patronami misji katolickich.
Św. Franciszek Ksawery – katedra w Szanghaju
W dawnych wiekach chińczycy przykładali wielką wagę w budowaniu ogrodów. Powstawały one przy cesarskich pałacach, przy klasztorach i prywatnych domach zwłaszcza ludzi zamożnych. Przetrwało ich wiele do naszych czasów. Warto odwiedzić ogrody w Pekinie jak chociażby ogród cesarski w „Zakazanym Mieście” (wpisany na liście UNESCO) czy przy Letnim Pałacu. Jedne z najpiękniejszych ogrodów znajdują się w mieście Suzhou, które samo w sobie nazywane jest Wenecją Wschodu. Słynny ogród tego miasta nosi nazwę Ogród Mistrza Sieci. Przy niemal wszystkich znanych, pielgrzymkowych miejscach świątyń buddyjskich znajdują się piękne ogrody.
Ogród Mistrza Sieci
Nowa część naszego ogrodu jest hołdem złożonym Św. Franciszkowi Ksaweremu. Został on zaaranżowany zgodnie z kanonami sztuki ogrodowej dalekiego Wschodu, a szczególnie Chin, wg zasady feng-shui (wiatr i woda). Są to pierwiastki uniwersalne, będące w nieustannym ruchu, po prostu – źródło życia. Przy stworzeniu Duch Pana unosił się nad wodami. W naszej wierze chrześcijanin rodzi się przez wodę chrzcielną i Ducha Św.
Tworzywem Ogrodu, oprócz wody i powietrza, którymi porusza życiodajna energia qi (chi), są także: ziemia (skały), drewno, żelazo, ogień. Jest to podstawowa zasada wu xing – zasada pięciu żywiołów. Są to znaki trwałości i wieczności. Oprócz prostoty i estetyki niezwykle ważna jest głębia uzyskiwana przez symbole, alegorie i metafory. Rośliny sadzone w ogrodach mają mniejsze znaczenie, ale też są podporządkowane zasadzie harmonii. Rośliny symbolizują życie ludzkie, które jest kruche i przemijające. Twórcy chińskich ogrodów starali się naśladować przyrodę, zachęcając człowieka, by żył z nią w harmonii. Harmonię ogrodu osiąga się poprzez miękkie kształty i płynne linie, nierówności terenu, wijące się ścieżki i wodne akweny.
W naszym Ogrodzie znajduje się wiele symbolicznych znaków nawiązujących do kultury Dalekiego i Bliskiego Wschodu. Wchodzimy przez okrągłą bramę księżycową. Chińczycy uważają, że taka brama stanowi zaporę przed złymi duchami.
Brama księżycowa
Wzdłuż alejki, po lewej stronie, znajdują się skałki z imionami proroków. Najpierw spostrzegamy proroków większych: Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i Daniela. Pomiędzy skałkami rosną biblijne rośliny: Dyptam (krzew Mojżesza) i lawenda. W dalszym ciągu występują prorocy mniejsi, których jest dwunastu.
Prorocy
Po prawej stronie, w wodnym zakolu, posadowiony jest kamień symbolizujący Górę Błogosławieństw z ośmioma błogosławieństwami wyrytymi w marmurze.
Góra Błogosławieństw
Wyspa w kształcie wielkanocnego jaja (symbol życia i Zmartwychwstania) otoczona jest wodą. Woda poruszana wiatrem symbolizuje moc stwórczą samego Boga. Na wyspie posadowione są trzy kamienie symbolizujące Trójcę Św., a też Górę Synaj, natomiast 10 kamieni – to Boże Przykazania. Zielona, podłużna góra, symbolizuje Góry Karmelu (tam ukrywał się prorok Eliasz, a później, pustelnicy czcili Maryję Matkę Życia), stożkowa – Gorę Tabor i Przemienienie Pańskie, skalista – Górę Kuszenia.
Wyspa Wielkanocna
Od strony wschodniej zostało zaaranżowane oczko wodne w kształcie nerki lub serca w zależności od perspektywy patrzenia. Są to symbole biblijne uczuć (nerki) i sumienia (serce). Przy alejce rośnie 12 długowiecznych cisów – symbole 12-tu pokoleń Izraela, ale też dwunastu apostołów, dalej, genealogia Jezusa Chrystusa od Św. Abrahama do Św. Jozefa. Za Jezusem jest pusta ramka. Jest to miejsce na tabliczkę z moim imieniem, jeśli czuję się dzieckiem Jezusa. Rośliny biblijne dopełniają całości Ogrodu.
Genealogia Jezusa
Dwa główne punkty Ogrodu to kapliczka Św. Franciszka Ksawerego wpisana w koło – symbol nieba i krzyż w kwadratowej, skalnej oprawie, symbolizującej ziemię. Ponadto krzyż przypomina misyjną działalność Św. Franciszka i początki Kościoła na Dalekim Wschodzie, a nam chrzest Polski i historię Kościoła, o czym świadczą wmurowane w podstawę krzyża fragmenty starej krasnostawskiej katedry: cegła średniowieczna (palcówka), fragment dachówki pokrytej zieloną emalią i fragment ozdobnej emaliowanej cegły. Od strony północnej wmurowane starodawne, małe fragmenty kafli ze średniowiecznego pałacu biskupiego.
Nawiedzając ten Ogród niech towarzyszy nam przesłanie widniejące w głównym ołtarzu naszej świątyni skierowane do Św. Franciszka, ale też do nas: „Abyś niósł Imię Moje przed królów i narody”.
Matka Boża z Sheshan
„Dąb Mieszko” – Ks. Abp Stanisław Budzik
